TEMATY MATURALNE
Tematy na egzamin ustny z języka polskiego w roku szkolnym 2011/2012
Literatura
- Swoistość poezji dworskiej na tle literatury polskiego baroku. Omów zagadnienie, analizując i interpretując wybrane utwory.
- Groteska jako metoda kreowania rzeczywistości. Przedstaw jej cechy, interpretując wybrane utwory z literatury XX wieku.
- Bohaterowie wygrani i przegrani w życiu zawodowym i osobistym. Omów temat, analizując wybrane przykłady literackie (np. pozytywizmu i Młodej Polski).
- Człowiek – marionetką w teatrze świata. Analizując wybrane przykłady literackie, omów funkcje tego motywu.
- Funkcja konwencji onirycznej w kreowaniu świata przedstawionego. Omów temat, analizując wybrane przykłady literackie.
- Obraz śmierci w literaturze staropolskiej i poezji współczesnej. Porównaj sposób ujęcia tematu na wybranych przykładach.
- Rycerz średniowieczny i jego spadkobiercy w literaturze. Omów problem na wybranych przykładach.
- Obrzędy i obyczaje w tekstach literackich. Omów ich funkcje i sposoby przedstawiania, analizując przykłady z literatury dwóch epok.
- Bohater negatywny w literaturze tendencyjnej pozytywizmu i czasów stalinowskich. Omów sposób kreowania postaci, analizując wybrane przykłady z literatury polskiej.
- Góry jako sceneria i jako inspiracja dla poezji Młodej Polski i dwudziestolecia międzywojennego. Omów temat, analizując wybrane przykłady.
- Młodzi gniewni w literaturze romantycznej i modernistycznej. Na podstawie analizy wybranych utworów omów sensowność ich buntu i ofiary.
- Bohater tragiczny w literaturze antyku, romantyzmu i XX wieku. Analizując różne postawy bohaterów literackich, przedstaw przyczyny i konsekwencje ludzkiego tragizmu.
- Omów motyw tęsknoty za utraconą ojczyzną w oparciu o analizę tekstów literackich romantyzmu i pozytywizmu.
- Barokowe widzenie świata. Omów temat, zwracając uwagę na sposób przedstawiania świata i środki poetyckiego wyrazu użyte do jego opisania.
- Bohater zdeterminowany przez swoje otoczenie. Omów wpływ środowiska na postawy wybranych postaci, analizując utwory literackie XIX i XX wieku.
- Różne sposoby wykorzystania kontekstu biograficznego w odczytaniu przesłania dzieła literackiego. Omów temat, analizując utwory z jednej wybranej epoki literackiej.
- Doświadczenie poczucia bezsensu i absurdalności istnienia związane z końcem wieku. Omów temat, analizując wybrane przykłady z literatury młodopolskiej i współczesnej.
- Jacy jesteśmy my – Polacy? Wyraź opinię o różnorodnych wizerunkach naszych rodaków utrwalonych w literaturze w oparciu o analizę wybranych utworów z dwóch epok.
- Rola i zadania poety w czasach współczesnych. Omów temat, analizując utwory wybranego poety.
- Różne sposoby mówienia o wartościach etycznych we współczesnej literaturze. Przedstaw je, analizując wybrane utwory.
- Odwołując się do wybranych dzieł literatury współczesnej, zanalizuj postawy, jakie przyjmowali bohaterowie literaccy wobec systemu totalitarnego.
- Obraz totalitaryzmu w literaturze europejskiej XX wieku. Omów zagadnienie na wybranych przykładach.
- Motyw snu i jego funkcje w utworze literackim. Przedstaw temat, analizując wybrane przykłady z literatury XIX i XX wieku.
- Różne obrazy szlachty w literaturze. Przedstaw temat w oparciu o analizę tekstów z 2 – 3 epok literackich.
- Literackie przetworzenia mitu o Prometeuszu. Przedstaw zagadnienie, analizując wybrane utwory literatury XIX i XX wieku.
- Tradycja literacka kontynuowana i odrzucana w literaturze Młodej Polski. Przedstaw temat, analizując wybrane przykłady.
- Różne odpowiedzi na pytania o sens ludzkiego życia. Przedstaw je, odwołując się do problematyki egzystencjalnej wybranych dzieł literackich końca XIX wieku.
- Wierność sobie czy kompromis? Jakich wyborów dokonują bohaterowie literaccy? Przedstaw temat, analizując wybrane przykłady literackie antyku i współczesności.
- Pisarze polscy wobec krzywdy społecznej. Przedstaw temat, analizując wybrane przykłady pozytywizmu i Młodej Polski.
- „Nie dość nauczyć, trzeba, byś bawił”. W jaki sposób twórcy literatury polskiego oświecenia realizowali tę zasadę? Przedstaw temat, analizując wybrane przykłady.
- Literacki wyraz rozpaczy po stracie bliskiej osoby. Omów temat, analizując wybrane utwory z renesansu, romantyzmu i współczesności.
- Sposoby kreowania portretów zdrajców ojczyzny w literaturze. Omów je, odwołując się do wybranych utworów literackich 2 – 3 epok.
- Bohaterowie w habitach. Przedstaw różne sposoby ich kreowania w wybranych utworach literackich.
- Sarmata o sobie, inni o Sarmacie. Zaprezentuj sposoby ujęcia wizerunku szlachcica Sarmaty, odwołując się do wybranych przykładów literackich XVI i XIX wieku.
- Hamlet i Faust – symbole określonych postaw i dążeń ludzkich. Zaprezentuj te kreacje, analizując literaturę późniejszych epok.
- Wybór czy przekleństwo? Czym dla człowieka jest emigracja? Omów temat w oparciu o analizę wybranych utworów literackich XIX i XX wieku.
- Symbolizm i naturalizm w twórczości Stefana Żeromskiego. Omów temat na podstawie analizy wybranych dzieł tego pisarza.
- Motywy mitologiczne i biblijne w twórczości Zbigniewa Herberta jako sposób mówienia o człowieku współczesnym. Przedstaw temat, analizując kilka najciekawszych – Twoim zdaniem – utworów.
- Jaki jest bohater literatury XX wieku – niesamodzielny, bezrefleksyjny, zagubiony…? Odpowiedz, analizując wybrane przykłady.
- Dokument i parabola jako dwa sposoby przedstawiania rzeczywistości w literaturze współczesnej. Omów temat, interpretując wybrane przykłady.
- Podróże w czasie bohaterów literackich. Omów temat, analizując wybrane przykłady (np. „Cudzoziemka” Marii Kuncewiczowej; „W poszukiwaniu straconego czasu” Marcela Prousta, itp.).
- Bunt i ofiara – konieczność, przejaw szaleństwa, świadectwo wrażliwości? Przedstaw swój sąd o bohaterach romantycznych i ich spadkobiercach, analizując wybrane przykłady literackie.
- Naśladowanie rzeczywistości lub świadome jej deformowanie jako różne konwencje w literaturze XX wieku. Przedstaw temat, analizując wybrane przykłady.
- Człowiek – marionetka, człowiek – kreator. Przedstaw wymienione koncepcje człowieka, analizując wybrane utwory literackie różnych epok.
- Dekalog bohaterów Gustawa Herlinga-Grudzińskiego. Przedstaw temat, analizując wybrane przykłady.
- Jak zmieniał się na przestrzeni wieków (od starożytności do dzisiaj) obraz bohatera walczącego o honor? Przedstaw temat, analizując wybrane przykłady literackie.
- Odwołując się do wybranych tekstów literatury XX wieku, porównaj różne sposoby wyjaśniania sensu niezawinionego cierpienia człowieka.
- Bohaterowie prozy Fiodora Dostojewskiego i problem wolności. Przedstaw zagadnienie, interpretując wybrane utwory.
- Obrazy śmierci heroicznej i nieheroicznej. Na celowo wybranych przykładach literatury XIX i XX wieku, dokonaj analizy przywołanych w temacie literackich opisów umierania i omów ich znaczenie dla interpretacji utworów.
- Fantastyka w utworach romantycznych i neoromantycznych. Omów jej funkcje i sposoby wykorzystania na podstawie analizy wybranych przykładów literackich.
- Scharakteryzuj i porównaj sposoby portretowania kobiet w literaturze pozytywizmu, Młodej Polski i dwudziestolecia międzywojennego. Omów problem, wykorzystując celowo wybrane przykłady.
- Bezkompromisowość, konformizm, bierność. Zanalizuj, na wybranych przykładach, problem postaw wobec rzeczywistości ukazanych w literaturze XIX i XX wieku.
- Odwołując się do wybranych tekstów literackich XIX i XX wieku, scharakteryzuj ukazane w nich relacje między Polakami a przedstawicielami innych narodowości.
- Kobieta i mężczyzna w literaturze. Na podstawie analizy odpowiednio dobranych przykładów, porównaj różne sposoby przedstawiania miłości w literaturze polskiej XIX i XX wieku.
- Scharakteryzuj i porównaj obrazy powstań narodowych w literaturze polskiej. Omów problem, analizując celowo wybrane teksty z XIX i XX wieku.
- Bohaterowie literaccy, którzy doświadczyli okrucieństw II wojny światowej i próbują odbudować świat wartości. Omów zagadnienie, przedstawiając wybrane postaci oraz sposoby ich kreowania.
- Przedstaw i zanalizuj przykłady poezji religijnej (od średniowiecza do współczesności), pokazując różne sposoby wyrażania uczuć.
- Na podstawie analizy wybranych tekstów XIX i XX wieku, omów rolę retrospekcji jako sposobu odkrywania prawdy o bohaterze literackim.
- Wygnaniec, ciekawy świata podróżny, poszukiwacz sensu życia… Poddając analizie wybrane utwory, omów różne wersje toposu wędrowca w literaturze polskiej XIX i/lub XX wieku.
- Miłość jako temat literacki. Analizując i interpretując wybrane teksty poetyckie romantyzmu i współczesności, ukaż różne sposoby pisania o miłości.
- Romantyczne, pozytywistyczne i młodopolskie inspiracje wsią i folklorem. Omów temat, analizując i interpretując odpowiednio wybrane utwory.
- Literatura faktu. Dokonaj analizy tego zjawiska kulturowego XX wieku, omawiając celowo wybrane utwory.
- Mechanizmy zbrodni i wpływ różnych czynników na degenerację człowieka. Omów problem na celowo wybranych przykładach z różnych epok.
- Artysta jako bohater literacki – jego sukcesy i porażki. Omów zagadnienie, analizując wybrane utwory z dwóch epok.
- Franciszkanizm i jego odzwierciedlenie w poezji polskiej XX wieku. Przedstaw zagadnienie, analizując odpowiednie przykłady.
- Służyć „poczciwej sławie”, być „lisem i lwem”, „iść na śmierć po kolei”, „pracować u podstaw”… Omów różne modele patriotyzmu zaprezentowane w literaturze polskiej XIX i XX wieku, przywołując odpowiednio dobrane teksty.
- Literatura sposobem upamiętniania wydarzeń historycznych. Przedstaw na wybranych przykładach literackich różne sposoby utrwalania ważnych wydarzeń dziejowych.
- Reportaż jako gatunek z pogranicza literatury i publicystyki. Omów zagadnienie, odwołując się do tekstów XX wieku.
- Dekalog bohaterów Żeromskiego. Omów problem, poddając analizie postępowanie wybranych postaci z różnych utworów autora.
- Moralne doświadczenia pokolenia Kolumbów. Omów problem, analizując wybrane przykłady z literatury współczesnej.
- Filozofia egzystencjalna jako inspiracja dla literatury XX wieku. Omów temat, odwołując się do dzieł różnych autorów.
- Bunt dwudziestowiecznych poetów lingwistów. Omów problem, analizując utwory wybranych autorów.
- Literackie rozważania o społecznych nobilitacjach i mezaliansach. Omawiając to zagadnienie, przywołaj i zanalizuj odpowiednie przykłady literatury XIX i XX wieku.
- Obcy jako bohater literacki. Omów zagadnienie, wykorzystując utwory literackie XIX i XX wieku.
- Bóg jako adresat utworów poetyckich. Omów temat na przykładzie tekstów ze średniowiecza i współczesności.
- Ułomność w świecie, świat w ułomności. Omów problem, analizując wybrane utwory Bolesława Leśmiana.
- Literacki portret mężczyzny. Omów temat, analizując wybrane utwory epoki romantyzmu i pozytywizmu.
- Sposoby wykorzystania legend średniowiecznych w literaturze współczesnej. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów.
- Stosunek pisarzy polskich do stereotypów narodowych. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów literatury XX wieku.
- Polaków portret literacki – między obiektywizmem a mitologizacją. Omów problem, odwołując się do przykładów z 2 – 3 epok literackich.
- Literackie portrety mieszczan. Przedstaw zagadnienie, analizując wybrane utwory epoki Młodej Polski i dwudziestolecia międzywojennego.
- Bohaterowie oryginalni i nieprzeciętni. Scharakteryzuj sposób portretowania postaci w wybranych utworach XIX i XX wieku.
- Kwestia żydowska w polskiej literaturze współczesnej. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych tekstów literackich.
- Nurt dokumentalny polskiej literatury XX wieku. Omów to zagadnie, odwołując się do wybranych utworów.
- Literackie obrazy polskiej wsi. Zanalizuj i przedstaw wybrane przykłady, odwołując się do wybranych utworów.
- Poeci oryginalni i nieprzeciętni (np. Rimbaud, Wojaczek, Stachura). Zanalizuj wybrane utwory liryczne w odniesieniu do kontekstów biograficznych.
- Literackie sposoby prezentacji faktów historycznych. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów literatury XIX i XX wieku.
- Polskie hymny – utwory o narodzie i jego tożsamości. Przeanalizuj wybrane teksty, oceniając ich wartość i sposób oddziaływania na zbiorowość.
- Wizerunek cudzoziemca w literaturze polskiej. Analizując wybrane dzieła XIX i XX wieku, omów różne aspekty cudzoziemskości – psychologiczne, egzystencjalne, obyczajowe.
- Powstanie warszawskie w literaturze. Analizując wybrane dzieła poetyckie i prozatorskie, omów sposoby mówienia o tym wydarzeniu.
- Mit kosmogoniczny w mitologiach z różnych stron świata. Omów temat, odwołując się do wybranych przykładów literackich.
- Sposoby kreowania bohaterów w powieści realistycznej XIX wieku. Omów zagadnienie na wybranych przykładach.
- Odwzorowywanie świata czy jego kreacja? Określ, która z tendencji w literaturze jest Ci bliższa. Omów problem, przywołując celowo wybrane teksty literackie.
- Motyw młodości w literaturze. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów literackich z różnych epok.
- Portrety kobiet mieszkających na wsi i w mieście. Omów zagadnienie na przykładzie utworów literackich wybranej epoki.
- Poetyckie rozważania o narodzie w utworach różnych epok literackich. Omów temat, odwołując się do wybranych utworów.
- Sposoby ukazywania opozycji wieś i miasto w utworach literackich. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych tekstów z różnych epok.
- Jaką wartość odgrywają w życiu bohaterów literackich pieniądze? Odpowiedzi na pytanie poszukaj w wybranych dziełach literackich.
- Przywołując odpowiednie przykłady, omów rolę inspiracji biblijnych w literaturze wybranych epok.
- Ostatnia scena utworu jako klucz do interpretacji dzieła. Omów zagadnienie, przywołując odpowiednie przykłady.
- Przyczyny i konsekwencje przyjmowania przez człowieka różnych postaw wobec zła. Omów temat, odwołując się do wybranych tekstów literackich.
- Obraz Afryki w literaturze XX wieku. Omów temat, odwołując się do wybranych utworów
Związki literatury z innymi dziedzinami sztuki
- Różne sposoby funkcjonowania motywu syna marnotrawnego w literaturze i malarstwie. Omów temat, analizując wybrane przykłady.
- Artystyczne ujęcia macierzyństwa w literaturze i sztukach plastycznych XX wieku. Omów temat, analizując wybrane dzieła kultury.
- Filmy Andrzeja Wajdy jako interpretacje dzieł literatury polskiej. Omów temat, analizując wybrane przykłady.
- Motyw miasta w literaturze i sztuce. Omów temat, analizując wybrane przykłady.
- Funkcje brzydoty w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Omów temat, analizując wybrane dzieła XIX i /lub XX wieku.
- Różne sposoby idealizowania kobiet w wybranych dziełach literackich i plastycznych. Dokonaj analizy porównawczej celowo wybranych tekstów kultury.
- Codzienność i odświętność szlachecka w polskiej literaturze i sztuce. Omów temat, analizując wybrane przykłady różnych epok.
- Motyw anioła w literaturze i sztuce różnych epok. Omów temat, analizując wybrane przykłady.
- Portret Sarmaty w literaturze i malarstwie. Omów temat, analizując wybrane przykłady.
- Dysharmonia i chaos jako zasady kompozycji w literaturze i sztuce baroku. Omów temat, analizując wybrane przykłady.
- Barokowe ideały piękna w literaturze, malarstwie i architekturze. Omów temat, analizując wybrane teksty literatury i kultury. Uwzględnij, jeśli to możliwe, zabytki architektoniczne swojego regionu.
- Motyw Piety w literaturze i sztuce na przestrzeni wieków. Omów temat, analizując wybrane przykłady.
- Święty, męczennik, asceta w literaturze i sztuce. Omów temat, analizując wybrane przykłady.
- Różne oblicza miłości w literaturze i sztuce wybranej epoki. Omów temat, analizując wybrane przykłady.
- Samotność i alienacja współczesnego człowieka w literaturze i w filmie. Omów temat, analizując wybrane przykłady.
- Motyw przemijania w literaturze i sztuce baroku. Omów temat, analizując wybrane przykłady.
- Powstania narodowe w literaturze i sztuce XIX wieku. Omów temat, analizując wybrane przykłady.
- Inspiracje antyczne w literaturze, rzeźbie, malarstwie XX wieku. Omów temat, analizując wybrane przykłady.
- Zjawisko socrealizmu i jego wpływ na polską kulturę. Omów temat, analizując przykłady z literatury i sztuki.
- Obrzędy ludowe jako źródło różnorodnych inspiracji artystycznych. Omów temat, analizując wybrane przykłady z literatury i sztuki.
- Świat prowincji w opowiadaniach Brunona Schulza i w jego grafikach. Omów, analizując wybrane przykłady.
- Symbol jako środek wyrazu w literaturze i malarstwie młodopolskim. Omów jego funkcje, analizując wybrane teksty kultury.
- Obraz Arkadii w literaturze i malarstwie różnych epok. Omów, analizując wybrane przykłady.
- Analizując wybrane przykłady, omów rolę inspiracji biblijnych we współczesnej literaturze i w filmie.
- Motyw Apokalipsy. Przedstaw różne sposoby jego wykorzystania, analizując wybrane dzieła literackie i plastyczne.
- Różne sposoby wykorzystania motywu tańca. Omów temat, analizując przykłady z literatury i sztuki.
- Alegoria jako środek artystycznego wyrazu. Przedstaw zagadnienie, analizując wybrane przykłady z literatury i malarstwa.
- Różne role artysty w życiu narodu. Przedstaw je, analizując przykłady z literatury i innych dziedzin sztuki.
- Które z postaw bohaterów literackich i filmowych uznajesz za ważne w poszukiwaniu sensu życia? Omów, analizując wybrane przykłady.
- Środki artystycznego wyrazu typowe dla impresjonizmu. Określ ich cechy i funkcje, analizując wybrane dzieła literackie i malarskie przełomu XIX i XX wieku.
- Mity greckie jako źródło inspiracji dla artystów epoki renesansu. Przedstaw zagadnienie, analizując wybrane przykłady literackie i plastyczne.
- Różne znaczenia motywu labiryntu we współczesnej sztuce. Omów temat, analizując wybrane przykłady z literatury i filmu.
- Portret i autoportret w literaturze i malarstwie. Omów temat, analizując wybrane teksty kultury z dwóch epok.
- Fantastyka i realizm w literaturze i sztuce romantyzmu. Omów temat, analizując wybrane teksty kultury.
- Literatura i sztuka o II wojnie światowej. Porównaj wybrane przykłady, analizując wykorzystane środki wyrazu.
- Różne oblicza Stwórcy w literaturze i malarstwie. Przedstaw temat, analizując wybrane teksty kultury z dwóch epok.
- Literackie i filmowe (lub malarskie) kreacje mistrza i ucznia, pana i sługi. Omów temat, analizując wybrane przykłady i uwzględniając sposoby kreacji pary bohaterów.
- Literackie i filmowe wizje przyszłości. Omów zagadnienie, analizując wybrane przykłady dzieł kultury polskiej i/lub światowej.
- Realistyczny i wyidealizowany obraz chłopskiej egzystencji w literaturze i malarstwie polskim. Omów zagadnienie, analizując wybrane przykłady z różnych epok.
- Kobieta fatalna i kobieta anioł w literaturze i malarstwie. Przedstaw i porównaj różne realizacje tych motywów na przestrzeni epok, analizując odpowiednie przykłady.
- Czy istnieje współczesna parenetyka? Odpowiedz na pytanie, charakteryzując kultowych bohaterów literatury i filmu oraz analizując wybrane przykłady.
- Postaci i wydarzenia historyczne jako inspiracja dla pisarzy i malarzy różnych epok. Omów zagadnienie, analizując i interpretując wybrane dzieła literackie oraz inne teksty kultury.
- Motywy maryjne w literaturze i sztuce. Zaprezentuj artystyczne realizacje tematu, analizując i interpretując celowo wybrane teksty kultury.
- Omów różne sposoby realizacji kategorii komizmu w wybranych utworach literackich i filmowych. Uwzględnij kontekst kulturowy oraz różnorodność środków wyrazu.
- Różne funkcje motywu tańca w literaturze, sztukach plastycznych i filmie. Omów zagadnienie, analizując i interpretując wybrane teksty kultury.
- Świat prowincji w literaturze, filmie i sztukach plastycznych. Omów zagadnienie, analizując wybrane przykłady.
- Motyw pasyjny w literaturze i sztuce. Omów sposoby jego przedstawiania, analizując dzieła z różnych epok.
- Sceny batalistyczne w literaturze, malarstwie i filmie. Poddając analizie wybrane przykłady, pokaż podobieństwa i różnice, wynikające z zastosowania różnych form artystycznego wyrazu.
- Artysta jako bohater dzieł literackich i filmowych. Omów zagadnienie, analizując celowo wybrane dzieła.
- Klasycyzm i awangardyzm jako dwie postawy wobec zadań sztuki i literatury w dwudziestoleciu międzywojennym. Omów zagadnienie, analizując przykłady z różnych dziedzin sztuki.
- Korespondencja sztuk w twórczości Stanisława Wyspiańskiego. Omów problem, analizując wybrane dzieła twórcy.
- Różne oblicza rewolucji w literaturze i innych sztukach (malarstwie, filmie). Dokonaj analizy dzieł z różnych epok.
- Katedra jako temat literatury i sztuki. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych dzieł z różnych epok.
- Człowiek uwikłany w historię swoich czasów. Zinterpretuj problem, analizując dzieła filmowe i literackie.
- Natura jako źródło twórczej inspiracji. Przedstaw zagadnienie, analizując wybrane teksty kultury czasów romantyzmu.
- Literackie i filmowe wizje straconych pokoleń. Porównaj wybrane dzieła, zwracając uwagę na różne sposoby kreacji pokolenia po II wojnie światowej.
- Zaświaty w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Dokonaj analizy porównawczej wybranych dzieł literackich, malarskich i filmowych.
- Motywy biblijne w dziełach współczesnych. Przedstaw różne sposoby nawiązań biblijnych w literaturze i filmie oraz określ ich funkcjonalność.
- „Wsi spokojna, wsi wesoła…”. Podejmij polemikę z renesansową wizją wsi, odwołując się do wybranych tekstów literackich, malarskich lub filmowych.
- Portret szaleńca w literaturze, malarstwie i filmie. Przedstaw sposoby kreowania postaci i określ jej funkcjonalność.
- Metafora drogi i jej rola w kulturze. Omów zagadnienie, dokonując analizy porównawczej ujęć literackich, plastycznych i filmowych motywu.
- Mogiły, ruiny, opustoszałe zamki …- znaki przemijania w literaturze i malarstwie XVIII i XIX wieku. Omów sposób funkcjonowania motywu.
- Zanalizuj katastroficzne wizje i obrazy zagłady w wybranych dziełach literackich i filmowych.
- Kultura Wschodu w literaturze i sztuce romantyzmu. Przedstaw temat, analizując wybrane przykłady.
- Filmowe i/lub teatralne adaptacje dzieł Williama Szekspira. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów.
- Fantasy jako opowieść o światach nierzeczywistych. Przedstaw temat na wybranych przykładach literackich i filmowych.
- Motyw wiosny w literaturze, malarstwie i muzyce. Omów temat, odwołując się do wybranych przykładów.
- Hagiografia pędzlem i piórem malowana. Omów temat, analizując wybrane przykłady tekstów kultury.
- Bohaterstwo i tragizm pokolenia Kolumbów w świetle utworów literackich i filmowych. Omów problem, analizując wybrane utwory .
Język
- Dokonując analizy gwary uczniowskiej (odwołując się do samodzielnie zgromadzonego materiału), wyjaśnij popularność niektórych wyrazów i związków frazeologicznych.
- Różne funkcje stylizacji językowych. Dokonaj analizy porównawczej zgromadzonego materiału literackiego.
- Rola frazeologizmów w poezji. Omów temat, odwołując się do wybranych utworów Stanisława Barańczaka i Wisławy Szymborskiej.
- Retoryczne środki językowe w poezji i prozie rewolucyjnej. Przedstaw je, analizując wybrane przykłady.
- Język i styl homilii papieża Jana Pawła II. Dokonaj analizy wybranego materiału językowego.
- Omów tendencje panujące w dziedzinie nazewnictwa. W tym celu przeanalizuj nazwy: sklepów, kawiarni, instytucji; opisz ich formę językową oraz oceń je pod względem poprawności i walorów stylistycznych.
- Scharakteryzuj język prasy młodzieżowej. Dokonaj oceny jego poprawności, analizując wybrane przykłady.
- Język Internetu. Przedstaw jego charakterystyczne cechy, analizując przykłady wypowiedzi z wybranych list dyskusyjnych.
- Neologizmy jako ulubiony środek stylistyczny niektórych poetów. Określ ich funkcje, analizując wybrane przykłady.
- Analizując zebrany przez siebie materiał językowy, scharakteryzuj różne odmiany środowiskowe współczesnej polszczyzny.
- Zapożyczenia językowe. Omów i oceń zasadność zapożyczeń językowych w dawnej i współczesnej polszczyźnie, analizując wybrane przykłady.
- Omów twórcze wykorzystanie języka potocznego w literaturze współczesnej, analizując wybrane przykłady.
- Zanalizuj język wybranych postaci literackich z uwzględnieniem cech ujawniających ich przynależność środowiskową i charakter.
- Wieloznaczność wyrazów i jej konsekwencje dla procesu komunikacji. Omów zagadnienie, analizując wybrane przykłady tekstów kabaretowych.
- Wpływ poprawności politycznej na język. Na przykładach tekstów prasowych zanalizuj zjawisko i dokonaj jego oceny.
- Ślady kultury antycznej we współczesnym języku polskim. Omów, analizując wybrane przykłady.
- Dokonując analizy środków językowych wybranego tekstu literackiego, scharakteryzuj styl artystyczny epoki, w której powstał.
- Tak mówią bohaterowie literaccy. Zanalizuj język wybranych postaci z utworów Stefana Żeromskiego.
- Różne sposoby indywidualizacji języka poetyckiego. Scharakteryzuj je, analizując wybrane przykłady.
- Gwara jako tworzywo dzieła literackiego. Omów zagadnienie, analizując wybrane przykłady z Młodej Polski.
- Twórcze wykorzystanie stylów funkcjonalnych (np. urzędowego, potocznego) w poezji XX wieku. Omów temat, analizując wybrane przykłady.
- Groteska jako szczególny rodzaj stylizacji i kategoria estetyczna. Omów temat na wybranych przykładach (np. Witold Gombrowicz, Witkacy, Bruno Schulz).
- Frazeologia i metaforyka w tekstach piosenek zespołów z lat 90-tych. Omów temat, analizując wybrane przykłady.
- Frazeologia jako tworzywo dowcipu językowego Stanisława Barańczaka. Omów temat na przykładzie oryginalnych tekstów autora oraz jego tłumaczeń.
- Komizm słowny i sposoby jego wykorzystania w wybranych utworach różnych autorów i epok. Omów temat, analizując wybrane przykłady.
- Omów sposoby budowania funkcji perswazyjnej w różnych komunikatach (np. kazanie, przemówienie, liryka apelu). Określ charakterystyczne środki językowe i pozawerbalne, które służą oddziaływaniu na odbiorcę.
- Język i styl Twojego ulubionego publicysty. Omów temat, analizując wybrane teksty.
- Scharakteryzuj gwarę swojego regionu, uwzględniając szczególnie te formy językowe, które zakorzeniły się w mowie potocznej.
- Manipulacja językowa a sztuka przekonywania. Porównaj sposoby wykorzystania środków i funkcji języka w wybranych tekstach literackich oraz propagandowych.
- Komizm komentarzy sportowych. Omów zagadnienie na podstawie analizy wybranych tekstów kilku komentatorów.
- Analizując celowo dobrane przykłady, omów pochodzenie najpopularniejszych imion i nazwisk.
- Komizm językowy we współczesnych tekstach kabaretowych. Na podstawie wybranych tekstów przedstaw i oceń sposoby osiągania efektów komicznych.
- Sporządź słownik eufemizmów, dotyczących jednego kręgu tematycznego (np. śmierci, fizjologii, ludzkich przywar), występujących w prasie, literaturze, mowie potocznej i przeprowadź analizę zgromadzonego materiału. Odwołując się do wybranych przykładów, oceń jego poprawność.
- Żargon informatyków. Omów zagadnienie, analizując wybrane teksty i opracuj słownik wyjaśniający znaczenie słów.
- Obraz świata i sposób mówienia o nim w tekstach piosenek zespołów młodzieżowych. Dokonaj interpretacji i analizy środków językowych zastosowanych w wybranych utworach.
- Wizje świata zawarte w żargonie młodzieżowym. Omów zagadnienie, analizując materiał zebrany językowy zebrany wśród Twoich koleżanek i kolegów.